Stress maakt me vet. Wat doet stress met jou?

Naakt stap ik, nadat ik naar het toilet geweest ben, op mijn nieuwe weegschaal.

Een digitale – die ik kreeg nadat een maatje is overgestapt op zo’n fancy apparaat dat je vetpercentage en je spiermassa meet.

Dat doet deze weegschaal niet. Het is ook niet nodig. Ik heb sowieso wel in de gaten dat mijn vetpercentage is gestegen de afgelopen tijd. Mijn billen zijn ronder, ik heb een bolle toet en mijn buikje verbergt meer vetten dan een jaar geleden.

Ik kijk naar de cijfers op de weegschaal… De cijfers lopen op, hun weg vindend naar mijn huidige gewicht.

De afgelopen 16 maanden was het in mijn persoonlijke leven op zijn zachtst gezegd onrustig.  Terwijl verdriet mijn leven overnam, vlamde de reuma op. De reuma die ik in de jaren daarvoor met leefstijlveranderingen steeds beter onder controle had gekregen.

Tot ik de afgelopen maanden mijn knopen niet meer dicht kreeg en het strikken van mijn veters een opgave was die pas vijf uur na het opstaan lukte.

Het proces van pijn had enerzijds een direct verband met het verdriet dat zich had aangediend. Anderzijds kreeg ik, exact in het midden van mijn crisis, nieuwe medicatie. Niet omdat de oude medicatie zijn werk niet meer deed maar omdat er een vergelijkbaar, goedkoper medicijn was ontdekt.

Een strijd tussen wetenschap en de complexiteit (en genialiteit) van het menselijk lichaam tekende zich uit. Wat doet medicatie, wat doet je lijf? Is niet iedere ziekte een probleem van een lijf in stress? Waarbij míjn lichaam de snelste weg naar reuma vond?

Hoe dan ook… Ik zat in een spagaat.

Enerzijds een lijf vol verdriet met steeds meer pijn. Anderzijds mijn wens om zonder reuma en medicijnen te leven.

Maart 2021 nam ik een besluit. Na overleg met mijn reumatoloog en Edward Blommaart Oerfit, voor mij dé deskundige die de missende connectie maakt naar je ‘totale ik’, besloot ik met medicijnen de pijn te verlichten. Een kortdurend traject met prednison. Eerst de reuma ‘lam slaan’ met een hoge dosering en dan snel terug naar een lage dosering  die volgens de literatuur nauwelijks bijwerking kent.

En nu is het mei. En ik kan mijn veters weer strikken, zelfs als ik rechtstreeks uit bed kom. Mijn broek dichtknopen lukt ook weer en ik loop weer halve marathons met een glimlach op mijn gezicht.

Ik zie de cijfers van de weegschaal dichterbij het eindpunt komen… Ik weet dat ik zwaarder zal zijn.

Ik voel vooral dat ik meer vet op mijn botten draag. Ik bekijk het proces met bewondering. Ondanks dat ik een behoorlijk gezond eetpatroon heb, zie ik het spek aangroeien en mijn spiermassa lijkt als sneeuw voor de zon te verdwijnen. Vooral dat laatste vind ik uitermate interessant.

Vragen over de werking van het lijf die ik zelf niet kan beantwoorden, deel ik met Edward. Hij legt de meest ingewikkelde zaken uit tot begrijpelijke taal. Ik leg hem mijn bevindingen voor:

Edward, ik ben niet heel veel zwaarder maar ik heb wel een slapper lijf, meer vet op de botten, vooral mijn buik hangt gemoedelijk boven mijn riem.

Ik hoor de glimlach van Edward aan de telefoon.

‘Ja, zo werkt dat! Je hebt nu al een poos verdriet in je lijf. Dat is een vorm van stress. Hierdoor activeert je lichaam de vecht-vlucht reactie. Een overlevingsprogramma waarbij het lichaam volop energie gaat produceren. Om te kunnen vechten, of vluchten. Perfect voor kortdurende, levensbedreigende situaties. Maar als de stress chronisch wordt, dan sloopt het je lichaam. Het stresshormoon cortisol speelt hierbij een hoofdrol. De prednison (een kunstmatige vorm van cortisol) die je nu slikt doet overigens precies hetzelfde.  Cortisol is de oorzaak van de gelijktijdige toename van vetmassa en afname van spiermassa. Het hormoon zorgt er namelijk voor dat eiwitten (spieren) worden omgezet in glucose. Dé brandstof om te vluchten. Maar je kunt helemaal niet vluchten voor dit gevaar. Je hebt verdriet. Daar kan je niet voor wegvluchten. Zonder fysieke actie wordt de extra glucose die onder invloed van cortisol wordt gemaakt  niet verbruikt. En je weet wat er dan gebeurt.’

Iedereen die het 5 kilo kwijt programma volgt, weet dit al lang: Glucose die je niet verbruikt, wordt opgeslagen als vetten. Langdurige stress heeft dus nogal veel effect. Mijn spiermassa heeft zich, via een omweg, opgeslagen als vetten.

‘En Janneke, het kenmerk van cortisol is dat je vooral vetopslag in je buik creëert – het viscerale vet. Precies het type vet dat zorgt voor ongezonde risico’s’.

Mijn gemoedelijke buikje is dus een stressbuikje. Dat is geen verrassing. En dat ik mijn gespierde armen tijdelijk gedag heb gezegd, was ook wel helder. Gespierde armen heb ik nu niet nodig.

Aan alle kanten ben ik bezig om het verdriet in de ogen te kijken, zijn er dagelijks momenten van stilte, bind ik mijn loopschoenen onder en zijn er momenteel vooral veel dingen die ik tijdelijk even niet doe:

• Niet meer wekelijks in het koude water
• Niet meer dagelijks de ademhalingsoefeningen van Wim Hof
• Even geen twee wekelijkse krachttraining

Ik merkte namelijk dat ik daarmee teveel vroeg van mijn lijf. En ook dat is een vorm van stress.

Mijn medicijn van het NU is vooral op het rempedaal trappen. En de tijd nemen om mijn verdriet te verwerken.

Iets langer blijven liggen in de ochtend, de dag beginnen met meditatie, drie maaltijden per dag, hardlopen, vaker op de bank met een goed boek, scharreltijd voor het slapengaan en veel gesprekken met mensen die ik liefheb.

De weegschaal springt op het eindoordeel…

60.5kg

Twee kilo erbij in het laatste jaar. Dat valt me alles mee.

Ik tik op mijn gevulde billen. Er is iets meer Janneke om van te houden momenteel 😉